Rasija sioleta pasprabuje ŭciahnuć Biełaruś u vajnu? Jak usprymać zajavu Zialenskaha
7.02.2025 / 18:18
Dniami padčas razmovy z žurnalistami Uładzimir Zialenski zajaviŭ, što letam ci vosieńniu 2025 hoda Rasija budzie sprabavać niepasredna ŭciahnuć Biełaruś u vajnu. «Naša Niva» spytała ŭ analityka Alaksandra Frydmana, nakolki realistyčny taki scenar.
Uładzimir Zialenski. Fota: Pier Marco Tacca / Getty Images
«Heta, ułasna, i jość analiz taho, što adbyvajecca ŭ Biełarusi»
Alaksandr Frydman zaŭvažaje: scenary, što na terytoryi Biełarusi mohuć być raźmieščanyja rasijskija vojski, naprykład, dla pravakacyj suprać Zachadu, nie novyja. Takaja infarmacyja jašče letaś publikavałasia ŭ roznych analityčnych vydańniach. Akramia taho, sam Łukašenka daje padstavy tak mierkavać, kali robić zajavy adnosna «Arešnika» i rasijskaj jadziernaj zbroi.
«Heta całkam łahičny krok dla rasijskaha boku»
«Naša Niva»: U pramovie Zialenskaha prahučali davoli karotkija terminy — što nibyta Biełaruś moža być uciahnutaja ŭ vajnu ŭžo hetaj viasnoj, letam abo vosieńniu. Ci nie padobna heta prosta na sprobu pryciahnuć bolš uvahi da prablemy?
Alaksandr Frydman: Mnie takija pavodziny Zialenskaha padajucca całkam łahičnymi niezaležna ad taho, ci adbuducca niejkija damoŭlenaści pamiž rasijanami i amierykancami, ci nie.
Kali damoŭlenaści nie budzie i stasunki jašče bolš pahoršacca, to padniać staŭki i vykarystać Biełaruś — heta całkam łahičny krok dla rasijskaha boku. Nahniatać abstanoŭku možna navat padčas pieramoŭ, kab pakazać: kali my zaraz nie damovimsia, to vajna raspaŭsiudzicca na inšyja krainy.
Ale navat kali i damoviacca, nijakaha hruntoŭnaha palapšeńnia ŭ stasunkach nie adbudziecca. Jany zastanucca vielmi napružanymi, i ŭ hety momant Rasija moža być zacikaŭlenaja ŭ tym, kab zacemientavać svoj kantrol nad terytoryjaj Biełarusi i nakiravać tudy svaje vojski, kab Litva, Łatvija i Polšča žyli z razumieńniem, što na ich miežach ź Biełaruśsiu stajać rasijskija vajskoŭcy.
Ilustracyjny zdymak. Fota: Ministerstva abarony RF
«NN»: Ale ci mahčyma ažyćciavić taki scenar u ahučanyja prezidentam Ukrainy terminy?
AF: Kali my pahladzim na 2022 hod, to vynikaje, što padrychtavacca da padobnaj apieracyi možna davoli chutka. Pakul nijakich takich radykalnych krokaŭ niama, ale heta nie admianiaje taho, što Rasija zdolnaja na takoje, a Łukašenka nie budzie supraćstajać.
Zialenskamu heta i patrebna. Jon ža taksama imkniecca ŭzmacnić cisk na Zachad. Maŭlaŭ, hladzicie, kali vy nas zaraz kiniecie i pojdziecie na niejkija surjoznyja kampramisy za košt Ukrainy, to vam heta adhukniecca.
«NN»: To-bok Zialenskamu vyhadna, kab heta adbyłosia, ci prosta vyhadna kazać, što jość takaja ryzyka?
AF: U ciapierašnich umovach jamu (Zialenskamu. — «NN») vyhadna, kab niešta takoje adbyłosia, bo heta ŭzmacnić padtrymku Ukrainy. Zialenskamu taksama treba dakazvać na budučyniu, što, kali buduć iści pieramovy i budzie ŭzdymacca pytańnie prysutnaści zamiežnych vajskoŭcaŭ, z boku Biełarusi taksama moža iści niebiaśpieka, tamu miažu ź Biełaruśsiu treba budzie achoŭvać.
Bo nielha budzie kazać, što linija frontu z RF niebiaśpiečnaja, a na biełaruskim kirunku ŭsio dobra. Voś jon i imkniecca dakazać, što heta nie tak, što Biełaruś całkam znachodzicca pad rasijskim kantrolem i moža być vykarystana joju ŭ svaich metach.
«Rasijanie nie raźličvajuć na praciahłuju vajnu z NATA»
«NN»: Armija RF maje davoli ścipłyja pośpiechi na froncie, užo bolš za paŭhoda jana nie moža całkam adnavić kantrol nad častkaj Kurskaj vobłaści. Ale pry hetym z Zachadu časta hučyć, što nibyta RF budzie hatovaja praz 4—5 hadoŭ ustupić u pramy kanflikt z krainami NATA.
Na jaki pośpiech moža raźličvać Rasija ŭ vypadku napadu na adnu z krain NATA, u tym liku z terytoryi Biełarusi i navat z vykarystańniem jaje armii?
AF: Ja miarkuju, što z samaha pačatku ŭ Rasii inšy raźlik.
Jany nie źbirajucca vieści niejkuju kanviencyjnuju vajnu z NATA. Jany raźličvajuć na toje, što budzie kapitulacyja, što ŭłada chutka pasyplecca i nichto nie budzie zmahacca. Hetak ža jany raźličvali ŭ vypadku z Ukrainaj.
Što datyčycca Estonii, Łatvii i Litvy, to heta chutčej mienavita toje, pra što śćviardžaje ŭ svaich publikacyjach daradca Pucina Siarhiej Karahanaŭ: maŭlaŭ, my možam takoje zrabić, tamu nas treba ŭsprymać usurjoz. Kab jany tam, na Zachadzie, pabačyli: albo jany z nami damoviacca i buduć uličvać našy intaresy, albo my budziem pahražać im jadziernaj vajnoj i źniščeńniem.
Rasijanie nie raźličvajuć na praciahłuju vajnu z NATA, bo heta budzie samahubstvam. U vypadku z krainami Bałtyi jany raźličvajuć na blickryh.
Ilustracyjny zdymak. Fota: Getty Images
Takim čynam, jany mohuć pasprabavać zhulać va-bank. Naprykład, ty zachapiŭ Estoniju, a paśla kažaš: tak, vy mocnyja i možacie mianie adsiul vykinuć, ale ž vy pavinny razumieć, što kali vy pasprabujecie heta zrabić, ja ŭžyvu jadziernuju zbroju.
Napeŭna, taki ŭ ich raźlik: u peŭny momant u NATA pahladziać i padumajuć, a ci varta nam ryzykavać jadziernaj vajnoj, naprykład, dziela Estonii? Tamu, u vypadku čaho, hałoŭnym arhumientam Rasii zastaniecca jadziernaja zbroja.
U RF hatovyja hulać u ryzykoŭnyja hulni, a voś na Zachadzie takoj hatoŭnaści niama. Tym bolš što bližejšym časam Zachad nie budzie vyhladać manalitnym.